در علم روان شناسی از احساس خشم به عنوان یک هیجان ثانویه یاد می شود زیرا زمانی ما خشمگین می شویم که یک هیجان اولیه دیگری درونمان وجود دارد و به دنبال برططرف کردن و کنار آمدن یا حتی پنهان کردن هیجان اولیه هستیم .  اگر می خواهید بدانید احساس یا هیجان اولیه شامل چیست باید گفت که احساس اولیه، همان احساسی است که درست مدتی قبل از خشمگین شدن داریم  . در اکثر مواقع قبل از خشمگین شدن، ابتدا حس های دیگری غیر از خشم در وجودمان شکل می گیرد و آن ها را تجربه می‌ کنیم. ممکن است این احساس های مختلف شامل حالت هایی چون احساس ترس ، احساس خطر ، توهین یا ظلم باشد در چنین مواقعی است که ما احساس خشم را به عنوان یک احساس ثانویه در خود به وجود می آوریم تا بتوانیم از آن احساس اولیه عبور کنیم.

در این مقاله تلاش می کنیم تا با این موضوع بیشتر آشنا شویم و و در نهایت راهکار های مناسبی را برای کنترل این هیجان معرفی کنیم . پس برای آگاهی بیشتر در این زمینه در ادامه مطلب با ما و سایت مایندر همراه باشید.

معنای خشم

برای خشم تعاریف بسیار متفاوت و متنوعی در دست است که می توان به آن ها توجه کرد اما دقیق ترین تعریفی که از این هیجان ذکر شده مربوط به دکتر چارلز اسپیلگر روان شناس متخصص در حیطه مطالعات خشم است که عنوان می کند : “خشم یک حالت احساسی است که شدت آن از ناراحتی خفیف تا غضب و تند خویی شدید، متغیر است . ”

در هیجان خشم مانند هر هیجان دیگری بدن دچار تغییرات مختلفی می شود . این تغییرات می تواند شامل تغییرات بیولوژیکی مانند بالا رفتن فشار خون و ضربان قلب ، شدت یافتن تنفس یا هر حالت دیگری باشد .

دلایل بی شماری برای ایجاد خشم در افراد وجود دارد که از جمله این دلایل می توان به دلایل بیرونی مانند سرزنش شدن توسط کارفرما به دلیل انجام فعالیت نادرست یا دلایل درونی مانند یادآوری یک خاطره ترسناک یا تصور توهین شخصی به اعتقادات مذهبی شما باشد .

نحوه ابراز خشم

راه غریزی و ذاتی ابراز خشم این است که شما بدون هیچ تفکری سریعا واکنش نشان دهید . اگر در هر زمانی از روز بخواهیم خشم خود را به صورت غریزی بروز دهیم باید از حالت های بیولوژیک خود استفاده کنیم چرا که خشم در واقع هیجانی است که برای محافظت کردن ما در برابر خطرات وجود دارد و بدن به صورت ذاتی دارای تمایل هایی برای حمله می شود .

به همین جهت است که می توان گفت در دنیای امروز ما نمی توانیم در هر زمانی و به هر شکلی خشم خود را ابراز کنیم و باید به دنبال راهکار های جایگزین و مناسب بگردیم .

به طور کلی افراد برای ابراز خشم خود از سه فرآیند مختلف و متفاوت استفاده می کنند که شامل موارد زیر می شود :

_ ابراز خشم :

ممکن است بسیاری از افراد گمان کنند که ابراز خشم یک روش بسیار نادرست است و ما به طور دائمی باید هیجان خشم را درون خود سرکوب کنیم .در حالی که در طولانی مدت این بدترین نوع رفتار است و اگر بخواهیم دائما به این شیوه عمل کنیم نتایج بدتری را به دنبال خواهد داشت بنابراین بهترین راه استفاده از ابزار های منطقی و درست برای ابراز خشم است .

_ سرکوب خشم :

خشمی که برای مدت زمان طولانی درون بدن باقی بماند و نتواند راهکار مناسبی برای ابراز خود پیدا کند علاوه بر تاثیرات منفی و مضر روانی مانند افسردگی ، اضطراب ، بی انگیزگی و غیره می تواند حتی مشکلات بیولوژیکی و فیزیکی متفاوتی را نیز به وجود آورد که از جمله این مشکلات می تواند به فشار خون بالا و تنگی نفس اشاره نمود .

_ آرام کردن خشم :

آخرین راهکاری که برای کنترل تکانه خشم می تواند مورد استفاده قرار بگیرد این است که شما خشم خود را از درون مدیریت کرده و بتوانید باعث آرام سازی آن شوید . چنین تکنیک و راه حلی علاوه بر اینکه باعث کنترل رفتار های بیرونی ما می شود ؛ درون مان را نیز تا حدی زیادی آرام خواهد کرد .

راهکارهایی برای کنترل خشم

برای این که بتوانیم به راحتی هیجان خشم خود را کنترل کنیم و از شدت تکانشی بودن آن بکاهیم راهکار های بسیار متفاوتی وجود دارد که از جمله این راهکار ها می توان به موارد زیر اشاره نمود :

-استفاده از تکنیک های مدیتیشن :

مدیتیشن به خوبی می تواند با کمک گر فتن از تکنیک های تنفسی و آرامشی به ما این امکان را بدهد که هیجان خشم درون خود را کنترل کرده و کاهش دهیم و در نهایت احساس بهتری را تجربه کنیم .

-تغییر شیوه تفکر :

بساری از مواردی که امروز ذهن ما را به خود درگیر می کنند و باعث آزار و اذیت ما می شوند و در نهایت واکنش خشمگین را درونمان به وجود می آورند با تغییر شیوه تفکرمان و کنار گذاشتن تعصبات قدیمی و تلاش برای باز بودن ذهن خود دیگر کاملا بی معنی به شمار می روند .

تلاش برای داشتن یک دیدگاه جدید یکی از راهکار هایی است که به راحتی نمی توان به آن دست پیدا کرد اما تاثیرات مثبت زیادی را خواهد داشت.

-استفاده از مشاوره :

گاهی اوقات کمک گرفتن از متخصصان و مشاورانی که در حیطه کنترل خشم فعالیت حرفه ای دارند می تواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد .

کلام پایانی :

خشم یکی از هیجان هایی است که به صورت طبیعی و نرمال درون همه ما وجود دارد به همین دلیل نمی توان آن را به خودی خود یه هیجان نامناسب و بد دانست . راهکار هایی چون استفاده از دوره های کنترل خشم و مدیتیشن ، کمک گرفتن از یک فرد متخصص ، تغییر دیدگاه شخصی خود در زندگی و غیره از جمله راهکار هایی است که می تواند افراد را در این زمینه همراهی کند.